| |
|
Gostynińsko- Włocławski Park Krajobrazowy o powierzchni ogólnej 38950 ha utworzono w 1979 roku uchwałą nr XIX/70/79 Wojewódzkich Rad Narodowych w Płocku i Włocławku z dnia 5 kwietnia 1979 r., w celu ochrony unikalnych w skali kraju terenów o wysokich wartościach przyrodniczych, krajobrazowych kulturowych i rekreacyjnych.
Park położony jest na trenie dwóch województw: kujawsko-pomorskiego i mazowieckiego w tym powierzchnia wraz z otuliną na obszarze administrowanym wynosi 13951 ha (13045 ha bez otuliny). Siedziba Parku mieści się w Kowalu, a organizacyjnie GWPK wraz z Brudzeńskim Parkiem Krajobrazowym (woj. mazowieckie) tworzy Zespół Parków Krajobrazowych. GWPK jest ważnym elementem naturalnego korytarza ekologicznego łączącego Kampinoski Park Narodowy z Puszczą Bydgoską i dalej - z Borami Tucholskimi. O atrakcyjności tego terenu decydują wyjątkowe walory krajobrazowe i wartości przyrodnicze.
W Parku można wyróżnić trzy podstawowe typy krajobrazu:
-
Krajobraz tarasów Wisły, rozległych i płaskich, piaszczystych powierzchni akumulacji rzecznej, opadających w kierunku rzeki. Na wyższych poziomach występują liczne, stosunkowo płytkie zagłębienia bezodpływowe. Poziomy tarasowe często porozcinane są rynnami.
-
Krajobraz tarasów zwydmionych z licznymi wałami, zespołami lub pojedynczo występującymi wzgórzami i pagórkami wydmowymi oraz płytkimi nieckami deflacyjnymi. Wysokość względna wzgórz wydmowych jest zróżnicowana i waha się od kilku do 50 m. Duża przepuszczalność utworów powierzchniowych sprawia, że sieć hydrograficzna jest tu bardzo uboga, a zwierciadło wód gruntowych zalega stosunkowo głęboko.
-
Krajobraz równin akumulacji bagiennej - płaskich, podmokłych, często zabagnionych terenów, powstałych w miejscach dawnych den dolinnych lub w zanikłych już zbiornikach wodnych oraz tam, gdzie zwierciadło wód podziemnych występuje płytko pod powierzchnią terenu. Dominują tu utwory organogeniczne.
Na terenie GWPK znajduje się ponad 40 jezior, wśród których jest unikatowe w skali światowej jezioro Gościąż, z charakterystycznym uwarstwieniem osadów dennych (13 tysięcy par lamin osadów, rejestrujących 13 tysięcy lat historii zbiornika). Jest to jak dotychczas jedyny stwierdzony w Europie przypadek mikrowarstwowania w ciągu całej historii zbiornika.
Jezioro Rakutowskie wraz z otaczającymi podmokłościami wpisano do rejestru międzynarodowych obszarów cennych dla ptaków, szczególnie wodno-błotnych ("Błota Rakutowskie").
|
Ponad 60% powierzchni GWPK zajmują lasy, wśród których dominują bory sosnowe i bory mieszane. Szacuje się, że w granicach Parku występuje około 800 gatunków roślin naczyniowych, spośród których około 180 to gatunki rzadkie w skali regionu, a około 50 objętych jest ochroną prawną (m.in. widłak goździsty, lilia złotogłów, sasanka łąkowa, naparstnica zwyczajna, storczyk szerokolistny). Na terenie GWPK stwierdzono występowanie około 180 gatunków ptaków, z czego około 135 gatunków osiąga tutaj sukces rozrodczy. Do najcenniejszych osobliwości m.in. umieszczonych w "Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt" należy zaliczyć: bociana czarnego, kulika wielkiego, żurawia, bataliona, sieweczkę obrożną, wąsatkę, wodniczkę, bąka, rycyka, biegusa, błotniaka łąkowego i zbożowego, krwawodzioba, derkacza i bielika. Na terenie GWPK funkcjonuje Ośrodek Rehabilitacji i Hodowli Ptaków, w którym prowadzi się leczenie i rehabilitację ptaków, głównie drapieżnych. Dzięki pracy Ośrodka przyrodzie przywrócono około 2000 osobników, wśród których były m.in. gadożery, orły bieliki, rybołowy, kilka gatunków sów, błotniaki, myszołowy. W 1991 roku w GWPK przeprowadzono pierwszą w Europie Środkowo-Wschodniej reintrodukcję sokoła wędrownego, kontynuowaną do dzisiaj. W 1999 roku zaobserwowano, że pary sokołów wyprowadziły młode ptaki z gniazd w Toruniu (komin "Elany") i we Włocławku (komin Zakładów "Anwil"). Na terenie parku stwierdzono występowanie 57 gatunków ssaków. Na szczególną uwagę zasługuje rząd owadożernych reprezentowanych, m.in. przez jeża wschodniego, ryjówkę aksamitną i malutką oraz rzęsorka rzeczka i rząd nietoperzy w liczbie 11 gatunków. Świat fauny uzupełnia bóbr europejski introdukowany w 1981 roku.
|
Na terenie Parku znajduje się 12 rezerwatów przyrody, z czego 5 zlokalizowanych jest w granicach powiatu włocławskiego:
-
"Olszyny Rakutowskie" - rezerwat leśny, 174,62 ha. Chroniony jest ols porzeczkowy, łęg jesionowo-olszowy i łęg wiązowo-jesionowy.
-
"Wójtowski Grąd" - rezerwat leśny, 3,52 ha. Chroniony jest grąd na zboczu Jeziora Wójtowskiego, ze 100-letnimi okazami lip i roślinami chronionymi.
-
"Jazy" - rezerwat faunistyczny, 2,25 ha. Chronione są kolonie czapli siwej.
-
"Jezioro Rakutowskie" - rezerwat faunistyczny, 414,07 ha. Ostoja ptactwa wodnego.
-
"Gościąż" - rezerwat wodny o powierzchni 174,08 ha. Celem ochrony jest zachowanie systemu jeziora z unikatowym zapisem historii krajobrazu w postaci osadów jeziornych - mikrolamin (gytia siarczanowo-węglanowa) z okresu ok. 13 000 lat.
Projektowane są rezerwaty: "Olszyny Bobrowe", "Bór Widłakowy" i "Krucze Góry.
Wykorzystując walory przyrodnicze GWPK promuje się je poprzez rozwój różnych form turystyki. Teren Parku poprzecinany jest szlakami turystycznymi, znajdują się tu ścieżki edukacyjne. Ważnym ośrodkiem edukacyjno – turystycznym jest „Zielona Szkoła” w Goreniu Dużym w gm. Baruchowo.
|
|
|
