|
|
Gostyniñsko- W³oc³awski Park Krajobrazowy o powierzchni ogólnej 38950 ha utworzono w 1979 roku uchwa³± nr XIX/70/79 Wojewódzkich Rad Narodowych w P³ocku i W³oc³awku z dnia 5 kwietnia 1979 r., w celu ochrony unikalnych w skali kraju terenów o wysokich warto¶ciach przyrodniczych, krajobrazowych kulturowych i rekreacyjnych.
Park po³o¿ony jest na trenie dwóch województw: kujawsko-pomorskiego i mazowieckiego w tym powierzchnia wraz z otulin± na obszarze administrowanym wynosi 13951 ha (13045 ha bez otuliny). Siedziba Parku mie¶ci siê w Kowalu, a organizacyjnie GWPK wraz z Brudzeñskim Parkiem Krajobrazowym (woj. mazowieckie) tworzy Zespó³ Parków Krajobrazowych. GWPK jest wa¿nym elementem naturalnego korytarza ekologicznego ³±cz±cego Kampinoski Park Narodowy z Puszcz± Bydgosk± i dalej - z Borami Tucholskimi. O atrakcyjno¶ci tego terenu decyduj± wyj±tkowe walory krajobrazowe i warto¶ci przyrodnicze.
W Parku mo¿na wyró¿niæ trzy podstawowe typy krajobrazu:
-
Krajobraz tarasów Wis³y, rozleg³ych i p³askich, piaszczystych powierzchni akumulacji rzecznej, opadaj±cych w kierunku rzeki. Na wy¿szych poziomach wystêpuj± liczne, stosunkowo p³ytkie zag³êbienia bezodp³ywowe. Poziomy tarasowe czêsto porozcinane s± rynnami.
-
Krajobraz tarasów zwydmionych z licznymi wa³ami, zespo³ami lub pojedynczo wystêpuj±cymi wzgórzami i pagórkami wydmowymi oraz p³ytkimi nieckami deflacyjnymi. Wysoko¶æ wzglêdna wzgórz wydmowych jest zró¿nicowana i waha siê od kilku do 50 m. Du¿a przepuszczalno¶æ utworów powierzchniowych sprawia, ¿e sieæ hydrograficzna jest tu bardzo uboga, a zwierciad³o wód gruntowych zalega stosunkowo g³êboko.
-
Krajobraz równin akumulacji bagiennej - p³askich, podmok³ych, czêsto zabagnionych terenów, powsta³ych w miejscach dawnych den dolinnych lub w zanik³ych ju¿ zbiornikach wodnych oraz tam, gdzie zwierciad³o wód podziemnych wystêpuje p³ytko pod powierzchni± terenu. Dominuj± tu utwory organogeniczne.
Na terenie GWPK znajduje siê ponad 40 jezior, w¶ród których jest unikatowe w skali ¶wiatowej jezioro Go¶ci±¿, z charakterystycznym uwarstwieniem osadów dennych (13 tysiêcy par lamin osadów, rejestruj±cych 13 tysiêcy lat historii zbiornika). Jest to jak dotychczas jedyny stwierdzony w Europie przypadek mikrowarstwowania w ci±gu ca³ej historii zbiornika.
Jezioro Rakutowskie wraz z otaczaj±cymi podmok³o¶ciami wpisano do rejestru miêdzynarodowych obszarów cennych dla ptaków, szczególnie wodno-b³otnych ("B³ota Rakutowskie").
Ponad 60% powierzchni GWPK zajmuj± lasy, w¶ród których dominuj± bory sosnowe i bory mieszane. Szacuje siê, ¿e w granicach Parku wystêpuje oko³o 800 gatunków ro¶lin naczyniowych, spo¶ród których oko³o 180 to gatunki rzadkie w skali regionu, a oko³o 50 objêtych jest ochron± prawn± (m.in. wid³ak go¼dzisty, lilia z³otog³ów, sasanka ³±kowa, naparstnica zwyczajna, storczyk szerokolistny). Na terenie GWPK stwierdzono wystêpowanie oko³o 180 gatunków ptaków, z czego oko³o 135 gatunków osi±ga tutaj sukces rozrodczy. Do najcenniejszych osobliwo¶ci m.in. umieszczonych w "Polskiej Czerwonej Ksiêdze Zwierz±t" nale¿y zaliczyæ: bociana czarnego, kulika wielkiego, ¿urawia, bataliona, sieweczkê obro¿n±, w±satkê, wodniczkê, b±ka, rycyka, biegusa, b³otniaka ³±kowego i zbo¿owego, krwawodzioba, derkacza i bielika. Na terenie GWPK funkcjonuje O¶rodek Rehabilitacji i Hodowli Ptaków, w którym prowadzi siê leczenie i rehabilitacjê ptaków, g³ównie drapie¿nych. Dziêki pracy O¶rodka przyrodzie przywrócono oko³o 2000 osobników, w¶ród których by³y m.in. gado¿ery, or³y bieliki, rybo³owy, kilka gatunków sów, b³otniaki, myszo³owy. W 1991 roku w GWPK przeprowadzono pierwsz± w Europie ¦rodkowo-Wschodniej reintrodukcjê soko³a wêdrownego, kontynuowan± do dzisiaj. W 1999 roku zaobserwowano, ¿e pary soko³ów wyprowadzi³y m³ode ptaki z gniazd w Toruniu (komin "Elany") i we W³oc³awku (komin Zak³adów "Anwil"). Na terenie parku stwierdzono wystêpowanie 57 gatunków ssaków. Na szczególn± uwagê zas³uguje rz±d owado¿ernych reprezentowanych, m.in. przez je¿a wschodniego, ryjówkê aksamitn± i malutk± oraz rzêsorka rzeczka i rz±d nietoperzy w liczbie 11 gatunków. ¦wiat fauny uzupe³nia bóbr europejski introdukowany w 1981 roku.
|
Na terenie Parku znajduje siê 12 rezerwatów przyrody, z czego 5 zlokalizowanych jest w granicach powiatu w³oc³awskiego:
-
"Olszyny Rakutowskie" - rezerwat le¶ny, 174,62 ha. Chroniony jest ols porzeczkowy, ³êg jesionowo-olszowy i ³êg wi±zowo-jesionowy.
-
"Wójtowski Gr±d" - rezerwat le¶ny, 3,52 ha. Chroniony jest gr±d na zboczu Jeziora Wójtowskiego, ze 100-letnimi okazami lip i ro¶linami chronionymi.
-
"Jazy" - rezerwat faunistyczny, 2,25 ha. Chronione s± kolonie czapli siwej.
-
"Jezioro Rakutowskie" - rezerwat faunistyczny, 414,07 ha. Ostoja ptactwa wodnego.
-
"Go¶ci±¿" - rezerwat wodny o powierzchni 174,08 ha. Celem ochrony jest zachowanie systemu jeziora z unikatowym zapisem historii krajobrazu w postaci osadów jeziornych - mikrolamin (gytia siarczanowo-wêglanowa) z okresu ok. 13 000 lat.
Projektowane s± rezerwaty: "Olszyny Bobrowe", "Bór Wid³akowy" i "Krucze Góry.
Wykorzystuj±c walory przyrodnicze GWPK promuje siê je poprzez rozwój ró¿nych form turystyki. Teren Parku poprzecinany jest szlakami turystycznymi, znajduj± siê tu ¶cie¿ki edukacyjne. Wa¿nym o¶rodkiem edukacyjno – turystycznym jest „Zielona Szko³a” w Goreniu Du¿ym w gm. Baruchowo.
|
|
|